Unha demanda presentada ante o Tribunal Constitucional alemán por un grupo minoritario euroescéptico deixou hoxe en suspenso a ratificación do fondo europeo de recuperación, un paquete de 750.000 millóns de euros que inclúe a emisión de débeda común.

O TC alemán respondeu a demanda por vía de urxencia formulada este venres, de acordo ao procedemento habitual e detivo o último trámite que se precisaba: a firma do presidente do país, Frank-Walter Steinmeier, sobre a lei previamente aprobada tanto pola cámara baixa (Bundestag) como pola lalta (Bundesrat), este mesmo venres.

En lugar da esperada luz verde ao proceso de ratificación, o TC deberá avaliar agora o contido da demanda. Trátase este dun procedemento non estraño en Alemaña, onde durante a crise do euro presentáronse sucesivas demandas contra os paquetes de rescate europeos, por partes ou na súa totalidade, o que obstaculizou -pero non chegou a deter- a súa posta en marcha.

É tamén o habitual que o presidente responda o requirimento do TC suspendendo a firma da lei afectada, ata que se emita unha decisión sobre os seus contidos e argumentos dos demandantes. A decisión deste venres diríxese contra o paquete orzamentario plurinacional da Unión Europea (UE), para o período comprendido entre 2021 e 2027, e que inclúe os 750 mil millóns de euros destinados ao fondo de recuperación.

Os fondos contemplados consisten non só en préstamos, senón tamén en axudas financeiras non reembolsable. Con iso, a UE contrae débedas conxuntamente, algo ao que durante anos Alemaña rexeitou e ao que seguen opoñéndose os grupos euroescépticos.. A consecución do acordo final logrouse tras unha complexa e maratoniana negociación durante a presidencia de quenda alemá comunitaria, a última baixo o liderado da chanceler Angela Merkel, que quedou baixo a sacudida da pandemia e os seus estragos non só sanitarios, senón tamén económicos.

A aprobación final, tivo que superar sucesivas fases e fortes tensións entre os estados membros. Finalmente logrouse un consenso cualificado de histórico, para o que deberon superarse moitos obstáculos. Merkel, xunto co presidente francés, Emmanuel Macron, sentaron as bases, de acordo á tradicional procura de compromisos entre o motor franco-alemán. Alemaña apartouse así definitivamente do dogma da austeridade e do que foi un tabú durante a crise do euro -a emisión de débeda compartida-.

A consecución do paquete considerouse un éxito, atribuído en boa parte aos dotes de Merkel para lograr compromisos. A demanda polo procedemento de urxencia foi impulsada por un grupo de economistas, cuxa cabeza máis visible é o político Bernd Lucke, exlíder da ultradereitista Alternativa para Alemaña (AFD). Lucke fundou esa formación en 2013, entón como partido eminentemente euroescéptico. Abandonouno un ano despois, ao dar o partido un xiro claramente xenófobo, discurso que se acentuou en 2015 coa crise migratoria e a chegada a Alemaña de case un millón de refuxiados.

Lücke abandonou a AfD, pero seguiu impulsado sucesivas formacións, todas elas minoritarias. Desde estes grupos, como outras organizacións afíns, impulsáronse no pasado outras demandas parecidas contra paquetes de rescate europeo. A propia AfD, primeira forza da oposición no Bundestag desde que accedeu a esa cámara, en 2017, anunciou así mesmo que presentará recursos contra a entrada en vigor do paquete post-pandemia.

A demanda de Lucke, subscrita por un colectivo denominado "Alianza da Vontade Cívica", está avalada por unhas 2.200 firmas, segundo informacións da televisión pública ARD. Arguméntase que o paquete vulnera a "obrigatoriedade da UE de presentar orzamentos equilibrados", cualifica o volume da débeda de "desorbitante" e compartida por todos os estados membros.

Segundo a devandito canle de televisión, non hai un prazo establecido para que o TC emita o seu veredicto final. Iso complica, aínda que sexa formalmente, o inicio dos pagos por parte da Comisión Europea (CE). Estes non poden empezar ata que non se completou o proceso de ratificación por parte dos 27 estados membros. O ministro de Finanzas e vicecanciller, Olaf Scholz, mostrouse con todo confiado en que se resolverá ese procedemento con celeridade e que a ratificación non quedará bloqueada.