EFE

"O meu deber é non dar as costas nos momentos de dificultade e por iso non dimito". O primeiro ministro luso, o socialista António Costa, busca esgotar todas as vías para desbloquear a crise que aboca a un adianto electoral en Portugal, pero está disposto tamén a ser candidato de novo. Á fronte dun Goberno en minoría, Costa recoñeceu hoxe que asume o final da alianza de esquerdas que o levou ao poder en 2015 como unha "frustración persoal", durante o debate parlamentario do orzamento de 2022.

O rexeitamento ás contas públicas anunciado polos antigos socios do Partido Socialista, o Bloco de Esquerda e o Partido Comunista, rompeu a cohabitación da esquerda e aberto unha crise que só un "pase máxico" podería resolver. Pero Costa non cre na maxia: "Piden un pase máxico e non hai pase máxico que nos permita exceder a responsabilidade e o equilibrio". "Faremos todo para obter un acordo, pero non a calquera prezo", afirmou.

A prioridade, defendeu, é "asegurar a estabilidade das políticas que nos permitiron virar a páxina da austeridade en 2015 e superar a pandemia en 2020 e 2021". "É un bo momento para proseguir", insistiu. "Non pechamos as portas ao diálogo". Se o Parlamento tomba mañá o orzamento, Portugal quedará ás portas dunhas eleccións adiantadas a metade dunha lexislatura que debería concluír en 2023. E Costa volvería ser o candidato socialista: "Eu liderarei o meu partido se hai eleccións".

"Se a maioría que se formou en novembro de 2015 se considera esgotada e xa non hai máis camiño para andar, é unha enorme frustración persoal", admitiu hoxe o primeiro ministro.

A resposta de Catarina Martins, do Bloco de Esquerda, apunta que non hai volta atrás. O Goberno, dixo durante o debate parlamentario, fai "chantaxe de crise política", co obxectivo, ao seu xuízo, de protexer as regras da troika. "O Goberno elixiu, pero ir a eleccións é a elección errónea", resolveu.

Desde o Partido Comunista, Jerónimo de Sousa, tamén cuestionado pola caída en picado nas urnas, cargou contra os socialistas: "Non é coas opcións do Goberno como imos conseguir sacar o país da situación en que se atopa". "Avante, camaradas, xuntemos a nosa voz", convidou os comunistas unha deputada socialista. Non houbo resposta.

"Non vai dimitir. Como quere gobernar neste escenario?", lanzou Rui Rio, líder do Partido Social Demócrata, o máis importante da oposición. "Se a 'geringonça' estaba coxa, hoxe non ten pernas para andar", insistiu Rio, que adiantou tamén o seu rexeitamento ás contas dos socialistas. A dereita ve no adianto electoral unha oportunidade para recuperar o Goberno, en especial tras o seu inesperado triunfo municipal en Lisboa, a pesar de que o PSD está inmerso na súa propia batalla polo poder.

Rio, desgastado e severamente cuestionado por un amplo sector do partido polo ton "moderado" da súa oposición ao Goberno, pretende manter o liderado e converterse en candidato, pero topou co eurodeputado Paulo Rangel, que defende un discurso máis agresivo. Esperando a túa oportunidade tamén está Andre Ventura, o líder do ultradereitista Chega, que confía en que un adianto electoral lle permita crecer electoralmente. 

Os de 2022 son os orzamentos máis sociais dos últimos anos, con vantaxes fiscais para familias de clase media con fillos, incentivos ao investimento e axudas á infancia. Entre as súas propostas estrela, a subida do salario mínimo e as pensións, que poderían quedar no aire se as contas non saen adiante. "É difícil explicar aos portugueses por que non poden beneficiarse destas medidas", lanzan desde o Goberno referíndose aos seus antigos socios de esquerda.

Bloco e comunistas manteñen que non é suficiente. Reclaman reformas no sistema de sanidade pública, melloras nas pensións, unha maior subida do salario mínimo e recuperar vantaxes laborais previas á intervención da troika en Portugal. O rexeitamento aos orzamentos, ademais, dilataría o gasto dos fondos europeos de recuperación, máis de 16.600 millóns de euros ata 2026, dos que o país recibiu xa 2.100 millóns.

Os deputados teñen mañá a última palabra.