A comisión de seguimento e avaliación do Pacto de Toledo aprobou este martes a renovación das súas recomendacións acordadas finalmente a semana pasada, que serán elevadas ao pleno do Congreso, onde terán que someterse a unha nova votación, xunto aos votos particulares que decidan presentar os grupos.   

As novas recomendacións foron avaladas polo PSOE, o PP, Unidas Podemos, Ciudadanos, Junts, o PNV e Coalición Canaria, mentres que Esquerra Republicana, EH-Bildu e o BNG optaron por absterse. Unicamente Vox votou en contra das recomendacións.   

Con este acordo, ponse fin a un camiño iniciado no outono de 2016, fai dúas lexislaturas, cando baixo a presidencia da popular Celia Villalobos na Comisión o Congreso iniciou o proceso para renovar as recomendacións cara a unha nova reforma de pensións que garantise a sustentabilidade do sistema.   

A presidenta da Comisión, a ex-ministra socialista Magdalena Valerio, celebrou o acordo, subliñando que "é un punto de partida, non de chegada" e que a comisión "vai seguir moi pendente de que estas recomendacións se materialicen en normas" que, "dunha ou doutra maneira terán que pasar por esta comisión".   

Así mesmo, manifestou o seu desexo de que esta renovación sexa "rematada" no pleno do Congreso "canto antes". "A próxima semana non hai pleno, pero se puidese ser na seguinte sería estupendo para poder rematar estas tarefas", celebrou, lembrando en todo caso que os grupos que "están a tempo para introducir modificacións puntuais" ao texto aprobado este martes.

Subir pensión con IPC e acabar con déficit, claves do novo Pacto de Toledo

Actualizar as pensións co IPC real, acabar co déficit da Seguridade Social en 2023 ou profundar na separación das fontes de financiamento do sistema para que o Estado se faga cargo de gastos impropios que pagaba a Seguridade Social, son algunhas das claves das novas recomendacións que acaban de renovarse por terceira vez en 25 anos.

Estas son as 21 recomendacións aprobadas este martes.

0. Defensa do mantemento e mellora do sistema público de pensións, baseado na solidariedade interxeracional, a suficiencia de prestacións, a equidade na repartición das cargas e a responsabilidade pública na dirección e xestión do sistema.

1. Consolidación da separación de fontes e restablecemento do equilibrio financeiro, de forma que as cotizacións sociais se destinen exclusivamente a financiar as prestacións contributivas.

2. Mantemento do poder adquisitivo e mellora das pensións, cunha revalorización anual baseada no IPC real.

3. O Fondo de Reserva non é o mecanismo adecuado para resolver os desequilibrios financeiros de natureza estrutural. Proponse establecer un remanente mínimo e endurecer a súa dispoñibilidade, e suprímese a recomendación de dotalo anualmente cunha porcentaxe fixa.

4. Integración e converxencia de réximes para que só quede o de traballadores por conta allea e o de traballadores por conta propia, co obxectivo de teñan unha protección social equiparable a partir dunha cotización tamén similar, promovendo que os autónomos coticen conforme aos seus ingresos reais.

5. Posibilidade de elixir os anos máis favorables no cálculo da pensión para non prexudicar carreiras laborais con períodos de desemprego e de precariedade, dado que progresivamente estase ampliando de 15 a 25 anos o período de cotización utilizado para determinar a pensión.

6. Os incentivos ao emprego non poderán financiarse con cargo ás cotizacións sociais e han de ser unha ferramenta excepcional e enfocada a colectivos de persoas con discapacidade ou en risco de exclusión social e ás vítimas de violencia de xénero, unha vez demostrada a súa ineficacia cando son xeneralizados.

7. Modernización e información ao cidadán, facilitando tanto os períodos cotizados ao longo da vida laboral, como o importe das cotizacións efectivamente realizadas.

8. Xestión do sistema mellorada, que inclúe a defensa dunha coordinación máis estreita entre o sistema de prestacións da Seguridade Social e os sistemas asistenciais autonómicos, e a avaliación de criterios adecuados e claros para o aprazamento e fraccionamento do pago das débedas coa Seguridade Social en supostos de dificultades.

9. Completar o proceso de modernización e transparencia no funcionamento das mutuas colaboradoras coa Seguridade Social.

10. Mellora da loita contra a fraude laboral, co reforzo de medios materiais e humanos, así como co endurecemento do réxime de sancións ás empresas que non cumpran coas súas obrigacións fronte á Seguridade Social.

11. Reforzar a contributividade -relación entre o cotizado e a prestación recibida-, pero con mellora das pensións máis baixas e sen agrandar a brecha de xénero, e valorar a posibilidade de que nos casos de vidas laborais moi prolongadas se poida descartar algún ano concreto do período de cálculo ou escoller o tramo da carreira de cotización sobre o que calcular a pensión.

12. Aproximación da idade de saída efectiva do mercado de traballo á idade legal de xubilación, fomentando a permanencia en activo, incentivando a prolongación voluntaria da vida laboral e evitando que a xubilación anticipada sexa un forma de regulación de emprego. Dáse ao Goberno tres meses para que expoña unha resposta ás xubilacións anticipadas nas que a aplicación de coeficientes redutores provoca  inequidad.

13. Reformulación integral das prestacións de viuvez e orfandade para mellorar a súa contía, para dirixila a persoas de 65 ou máis anos cuxa pensión constitúe a súa principal fonte de ingresos e para elevar ata os 25 anos a idade dos beneficiarios da prestación por orfandade.

14. Garantía de suficiencia, para o que pide establecer como posible referencia a taxa de substitución que relaciona a pensión media do sistema co salario medio dos traballadores ocupados e un ámbito territorial de medición comparada que poderían ser os países máis avanzados da Unión Europea.

15. Dentro dos sistemas complementarios se aposta por incentivar os plans de pensións de emprego xurdidos da negociación colectiva (promovidos pola empresa en beneficio dos seus empregados) e xestionados prioritariamente sen ánimo de lucro.

16. Para corrixir a brecha de xénero en pensións apela á igualdade retributiva, a corrixir lagoas de cotización involuntarias ou a evitar discriminación no cálculo da pensión no caso do emprego parcial, desenvolto principalmente por mulleres e non por libre elección.

17. En relación cos mozos reclama políticas que faciliten a transición do sistema educativo ao mercado de traballo e combater a precariedade derivada da alta temporalidade, parcialidade, rotación ou subemprego, que impactan negativamente nas súas pensións futuras.

18. Favorecer o acceso das persoas con discapacidade a un emprego digno, suficiente e de calidade, ademais de mellorar a súa protección social.

19. Facilitar a xestión dos trámites de contratación, afiliación e integración no sistema das persoas  migrantes e, en particular, dos procesos de xestión de autorizacións de residencia e traballo das persoas estranxeiras menores de idade non acompañadas, co fin de favorecer a súa incorporación plena ao mercado laboral.

20. Evitar a informalidade ou a infracotización nas actividades desenvolvidas a través de plataformas dixitais e loitar co recurso á figura do falso autónomo. Buscar mecanismos para completar o financiamento da Seguridade Social, máis aló das cotizacións sociais, nunha economía na que a innovación tecnolóxica non implica unha maior creación de emprego.

21. Manter para a Seguridade Social un tratamento orzamentario propio, manter a colaboración fluída da comisión do Pacto de Toledo con entidades públicas e organismos autónomos para poder desempeñar as súas tarefas de seguimento, e revisar as recomendacións transcorridos polo menos cinco anos desde a súa aprobación.