AXENCIAS

A Audiencia Nacional anulou a prórroga concedida a Ence para que a súa fábrica en Pontevedra puidese ocupar terreos de Costas ata 2073.

A Sala do contencioso-administrativo da Audiencia Nacional estimou os recursos presentados polo Concello de Pontevedra e a ONG ecoloxista Greenpeace.

A sentenza considera que a resolución do 20 de xaneiro de 2016, pola que se autorizou a Ence para manter a súa actividade en Pontevedra durante 60 anos máis, non xustifica, como esixe a Lei de Costas, que a papeleira, pola súa natureza, non poida ter outra localización. 

En concreto, a prórroga, outorgada polo Goberno do popular Mariano Rajoy, era para a ocupación dunha superficie de 373.524 metros cadrados de dominio público marítimo terrestre con destino a esta fábrica de pasta de celulosa Kraft na franxa entre Pontevedra e Marín, nos terreos de Lourizán. 

Canto ao fondo do asunto, o tribunal explica que en virtude do artigo 32.1 da Lei de Costas débese xustificar que as instalacións cuxa prorroga se acorda pola súa natureza non poden ter outra localización.  

No caso concreto, a Audiencia indica que de acordo coa proba pericial practicada despréndese que a auga doce, nun determinado volume, é un recurso necesario e imprescindible para o proceso produtivo das plantas de pasta de papel Kraft con branqueo, como a de Ence Pontevedra, e tamén a proximidade a recursos hídricos (auga salgada ou doce) para a evacuación da vertedura, "pero non que as ditas plantas pola súa natureza ou configuración teñan que situarse no dominio público marítimo terrestre, que é o que esixe o artigo 32.1 da Lei de Costas".  

Por tanto, engade, poden situarse nas proximidades, pero fóra de devandito demanio costeiro, nas proximidades dos ríos ou de grandes masas de auga.

A sala cita outros casos como as fábricas de celulosa BHK, como as Torraspapel S.A en Zaragoza e Papeleira Guipuscoana de Zicuñaga S.A., que se sitúan xunto a ríos nos que evacuan o efluente, e tamén coa fábrica de Ence en Navia, que segundo os peritos é equiparable coa de Pontevedra, que se sitúa próxima, pero fóra do demanio costeiro, como se acreditou neste procedemento.  

Para o tribunal resulta significativo que Ence "non puido achegar documentación ou concesión que acredite a súa localización sobre o dominio costeiro, senón soamente a resolución de 21 de marzo de 2013 de outorgamento de concesión para ocupación do demanio na marxe dereita da ría de Navia, con destino a viveiro de plantas (excluíndo a plantación de Eucaliptos Nitens), non para ocupación das instalacións da fábrica".  

A sentenza lembra que "a actuación administrativa sobre o dominio público marítimo terrestre debe perseguir, ex artigo 2 da Lei de Costas, entre outros fins o de asegurar a súa integridade e debida conservación, adoptando, no seu caso, as medidas de protección e restauración necesarias, así como as de garantir o uso público do mar, da súa ribeira e do resto do dominio público, sen máis excepcións que as derivadas de razóns de interese público debidamente xustificadas, que no caso de autos, a Orde impugnada nin esgrimiu nin xustificou".

Reaccións dos partidos políticos

O vicepresidente económico da Xunta, Francisco Conde, lamentou o "golpe irreversible para Galicia" que supón a anulación da prórroga da concesión a Ence en Pontevedra, ante o que reclamou "alternativas" ao Goberno central. En "un día triste", ao seu xuízo, "consecuencia dunha decisión política, do PSOE e do BNG, que decidiron pechar unha empresa" como a pasteira Ence, Conde censurou que a situación de 500 familias sexa nestes momentos "de non retorno".  Advertiu do "golpe" para o sector forestal e o loxístico, para engadir que "dificilmente se pode avaliar" por agora o "impacto real" que terá esta decisión. "Pedimos que o Goberno do PSOE apoiado polo BNG, que tomou esta decisión, poña encima da mesa as alternativas que poden atenuar o impacto dunha decisión que pon a 500 familias nunha situación de futuro incerto e inxusto", esixiu

A portavoz nacional do BNG, Ana Pontón, considera que a sentenza da Audiencia Nacional  é "un triunfo para Galicia e para Pontevedra", así como para o Concello que lidera o nacionalista Miguel Anxo Fernández Lores e para "a maioría social" que leva "décadas" loitando para que a pasteira marche da ría. O fallo "dá a razón aos que denunciamos que a prórroga concedida polo PP en tempo de desconto era non só inmoral senón tamén ilegal", asegura Pontón. E é que aquela decisión "non respondía o interese xeral senón ao interese particular dunha empresa empeñada en pasar por encima da lei" e "da vontade da cidade de Pontevedra". Agora, a sentenza da Audiencia Nacional supón, para a portavoz nacional do Bloque, un "non rotundo" ao intento da pasteira de consolidarse na ría. Por iso, Ana Pontón apela a que "canto antes se asuma que o futuro da fábrica pasa polo traslado", porque "será mellor para preservar o emprego".

O alcalde de Pontevedra, Miguel Anxo Fernández Lores (BNG), destacou o "fracaso estrepitoso do Partido Popular", por mor da sentenza da Audiencia Nacional. O rexedor nacionalista sinalou "especialmente" os "fracasos" tanto de Rajoy como do presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, xa que os populares "tentaron, mediante un cambalache ilegal coa empresa, pór en perigo a continuidade da actividade e dos postos de traballo por non buscar a única solución, lóxica e legal, que sería o traslado a outra localización". Sobre a prórroga outorgada en 2016, Lores lembrou que o Concello "sempre considerou que era ilegal" e engadiu que tanto o PP como a dirección da pasteira "pretenderon enganar á sociedade pontevedresa e aos traballadores" mediante "unha fraude de lei".