CRTVG

Francisco Cacharro Pardo e Xosé Luís Baltar Pumar suman máis anos como presidentes das deputacións de Lugo e Ourense, respectivamente, que os oito primeiros mandatarios que estiveron á fronte das da Coruña ou outros tantos que o fixeron na de Pontevedra desde 1979. O desaparecido político lugués, accedeu á primeira cadeira de brazos do pazo provincial de Lugo nas eleccións municipais de 1983, manténdose ininterrompidamente como presidente ata o ano 2007, cando foi substituído polo socialista Xosé Ramón Gómez Besteiro. ler máis

A cultura funeraria está cada vez máis de moda debido ó notable incremento de visitantes que se achegan ós camposantos, interesados nos seus monumentos e por atopar o lugar no que foron soterrados os persoeiros ilustres ou destacados de cada pobo, vila ou cidade. Este movemento que rexurde nos últimos anos está centrado arredor da Asociación de Cementerios Significativos de Europa (ASCE, nas súas siglas en inglés), da que forman parte 179 recintos mortuorios de 22 países. España conta con 30 integrados cemiterios integrados neste colectivo e cinco deles están en Galicia: o de San Amaro, en A Coruña; San Froilán, en Lugo; o cemiterio dos Ingleses, en Camariñas; Santa Mariña de Doce, en Cambados, e o de San Francisco en Ourense. ler máis

Fernando Faro Rúa foi sempre un neno inconformista e rebelde, seguramente impulsado polo entorno. Fillo de nai solteira na aldea de Aboal, concello de Mondariz, vivía na máis absoluta miseria, acrecentada coa chegada do seu irmán Pepe, apenas un ano e poucos meses máis novo. Residían en condicións miserables nunha humilde casiña de planta Baixa co piso de terra e sustentábanse co magro xornal que gañaba a súa nai ó servizo do home máis rico da aldea. ler máis

Máis de 28 anos despois, a Rosa L. C. aínda lle costa facer conversa daquel venres 29 de decembro de 1990 e as circunstancias que o rodearon. O episodio está superado, pero se non é necesario, mellor deixalo ir polo río do paso do tempo. Era naquel intre unha xove funcionaria galega en Madrid, como tantos outros miles que superara unha oposición para gañarse a vida. 22 anos recén cumpridos, con fame para cumprir os soños vitais, e con folgos para coller o bus case todas as fins de semana e percorrer os máis de 500 quilómetros ata a terra e gozar da calor familiar e dos amigos de sempre, tamén igual que outros milleiros de colegas paisanos. ler máis

A guerra civil española pasou por Galicia de xeito superficial no que atinxe ó conflito armado, en tanto que o exército e o resto das forzas de seguridade puxéronse do lado dos sublevados dende os primeiros momentos, o que evitou o enfrontamento bélico en territorio galego. Porén, os cidadáns desta terra si que sufriron as consecuencias ca contenda fratricida que se libraba noutros territorios do Estado, que se agudizaron unha vez finalizada a guerra, en 1939. Un país devastado e arruinado, coa economía destruída e afectada polos efectos da Segunda Guerra Mundial que se libraba por media Europa por enriba dos Pirineos. ler máis

Máis de setecentas persoas, institucións ou colectivos foron galardoados coa Medalla de Ouro de Galicia e coa Castelao nos últimos 35 anos. As medallas foron instituídas pola Xunta en 1984 para distinguir ou recoñecer os méritos acadados ou o papel xogado na sociedade galega. A de Galicia, con varias categorías, é a máxima distinción de honra outorgada pola Administración autonómica a persoas ou entidades por méritos contraídos ó servizo de Galicia en calquera aspecto da realidade social, cultural ou económica, segundo reza na xustificación da súa creación.

Coa medalla Galicia foron condecoradas 78 persoas na categoría de ouro; 171 na de prata e 232 na de bronce, en tanto que a medalla Castelao recoñeceu o labor de 243 persoas. O primeiro premiado coa Galicia na categoría de ouro foi Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, un dos impulsores e fundadores da Xeración Nós e un dos pais do movemento nacionalista que desembocaría no primeiro Estatuto de autonomía que chegou ó Congreso dos Deputados no verán de 1936. O segundo galardoado foi o rei Juan Carlos (1985) e o terceiro, Antonio Rosón Pérez, a título póstumo, que foi o primeiro presidente do Parlamento galego. ler máis

A Ribeira Sacra será candidata a obter a distinción de Patrimonio da Humanidade outorgada pola UNESCO no ano 2020. De conseguilo, sería o enclave número 48 en territorio español, dos cales dous pertencen a varias comunidades, unha delas Galicia. Trátase do Camiño de Santiago e o Arte Rupestre do Arco Mediterráneo. Hai que engadir outros dezaoito pertencentes á categoría de Patrimonio Inmaterial. As Comunidades Autónomas con maior número de distinción son Andalucía e Castela e León, con sete cada unha, seguidas de Cataluña, con cinco. Por detrás, con tres, están Canarias, Castela-A Mancha, Estremadura, Galicia e Madrid. No caso de que prospere a candidatura da Ribeira Sacra, Galicia situaríase no terceiro lugar. Por cidades, a máis destacada é Córdoba, que o ano pasado viu como se premiaba Medina Azahara, a cidade que oficio como capital do califato no século XI, a Mezquita, o Casco Histórico e a Festa dos Patios (patrimonio inmaterial). ler máis

Santiago.26.03.2019.- A Igrexa evanxélica supera en Galicia o centenar de comunidades repartidas pola Comunidade Autónoma, que acollen a mais de 50.000 membros practicantes activos, segundo os expertos, aínda que algúns deles apuntan que, a falla de estatísticas oficiais, as cifras podían estar situadas por baixo da realidade, que sitúan un 20 ou un 25% por enriba. “A Igrexa evanxélica, ó non ser xerárquica, carece de censo oficial”, refire Xosé Lois Fernández Carnicero, responsable da Igrexa evanxélica de Irmáns en Ourense e estudoso do movemento protestante en Galicia, autor do libro “Pioneiros protestantes na Atenas de Galicia”. Por iso está convencido de que os números que se manexan sostéñense “en cálculos conservadores”, xa que “segundo as estatísticas do Estado Español, os Evanxélicos en España somos entre o 2 e o 3% da poboación. Tendo en conta que Galicia ten sido un dos primeiros asentamentos importantes da Comunidade Evanxélica en España, a extrapolación de datos levaríanos a unha banda de entre 55.000 a 80.000 membros”. Refírese sempre a “persoas bautizadas adultas e comprometidas ca actividade da súa comunidade”. Os bautizos responden a decisión persoais e responsables de xente adulta que amosa a súa vontade de integrarse nun colectivo evanxélico. ler máis

As sete grandes cidades galegas: A Coruña, Lugo, Ourense, Pontevedra, Vigo, Ferrol e  Santiago estiveron gobernadas por corenta e cinco alcaldes nos últimos corenta anos, que se farán o próximo 19 de abril, data de constitución das primeiras corporacións democráticas saídas das urnas o día 3 do mesmo mes do ano 1979. ler máis

Jaime Noguerol sempre foi un tipo a contracorrente que se moveu sempre no fío da navalla e se acompañou de xente pouco recomendable dende a perspectiva do establishment, cousa que nunca lle importou, porque un dos seus sinos era ir contracorrente. Xornalista, escritor, poeta, letrista, crítico musical, lector empedernido, naceu en Verín alá polo 1950. Neto de garda civil e sobriño de crego nos tempos do estraperlo, a infancia da fronteira marcouno para sempre como alma “raiota”, que unhas veces flúe pola parte de acá e outras, pola de alá. ler máis

A representación feminina galega no Congreso dos Deputados está moi por debaixo da dos homes dende a lexislatura constituínte de 1977 ata a actualidade, aínda que a súa presenza nos escanos progresou de maneira notable. Nese período foron 71 as mulleres que obtiveron acta de deputadas polas catro provincias galegas, o que significa un 22% do total, aínda que nos 42 transcorridos esa porcentaxe variou sensiblemente, posto que nas lexislaturas de 1977, houbo tres deputadas por Galicia (21 en toda España); na de 1979, tres (24 en España); na de 1982, unha (tamén 23 a nivel nacional), e na de 1986, igualmente unha das 33 que lograron acta parlamentaria polo total do Estado.

A partir de 1989 acelérase a progresión da presenza feminina no Congreso, con 54 deputadas, aínda que ese aumento non se reflicte en Galicia, con so 3 deputadas elixidas. Sería dende a seguinte lexislatura, en 1993, cando a presenza galega feminina iniciou o camiño ascendente. Nese mesmo ano foron catro, que pasaron a cinco en 1996, outras cinco no 2000. Na lexislatura que se abriu en 2004 houbo oito deputadas por Galicia, que se converteron en 12 no 2008. Dáse a circunstancia de que nese período parlamentario aparece a primeira muller parlamentaria na Cámara Baixa pola provincia de Lugo, que correspondeu a Raquel Arias Rodríguez, ata daquela alcaldesa de Sober e logo delegada da Xunta en Lugo e hoxe parlamentaria no Pazo do Hórreo. Iso ocorreu 31 anos despois das primeiras eleccións constituíntes.

En 2011 volveu baixar a representatividade a 8 deputadas, que pasarían a 9 na breve lexislatura iniciada o 13 de xaneiro de 2016 e que rematou o 19 de xullo do mesmo ano, a máis breve da democracia ó non ser posible a constitución de Goberno. No último período dos últimos dous anos e medio e que está a piques de rematar, hai 9 parlamentarias por circunscricións galegas. Nesta lexislatura, houbo outras tres galegas, pero que accederon o pazo da Carreira de San Xérome por outras provincias, como é o caso da compostelá Carolina Bescansa, de Podemos;  Marta Rivera de la Cruz, por Ciudadanos, e María del Mar Blanco Garrido, polo PP (irmá de Miguel Ángel Blanco, concelleiro do PP en Ermua, asasinado por ETA en 1997). As tres concorreron por Madrid.

Hoxe, á porcentaxe de deputadas no Congreso supera lixeiramente o 41%, lonxe do 6% de 1977 ou de 1982. A honra das pioneiras galegas nesta aventura da representatividade electoral na España moderna da democracia recaeu sobre María Vitoria Fernández-España, de Alianza Popular, e Nona Inés Vilariño, de UCD, pola provincia de A Coruña, mentres que Elena Moreno González, tamén da UCD, o facía por Pontevedra. As tres repetiron na primeira lexislatura constitucional que se abriu en 1979, en tanto que na de 1982, so quedou Fernández-España. ler máis

A falta de ansia de protagonismo e a rapidez á que se moven os tempos fan que a vida de persoas que protagonizaron accións relevantes quede ignorada ou tapada para a historia. Obdulia Díaz foi unha delas. Nacida en Ourense a principios do pasado século no seo dunha familia moi humilde, con varios irmáns fillos dun pai casado en segundas nupcias despois de falecer  mozo a súa primeira dona, Obdulia creceu, casouse e viviu na zona histórica da cidade, no corazón do “barrio chinés”. ler máis

A gravísima crise política e institucional que vive Venezuela está acelerando o éxodo de cidadáns venezolanos cara a outros países. A principal vía de saída é a fronteira con Colombia, onde se estima que están asentadas máis de 600.000 persoas que fuxiron do réxime de Maduro. Pero todos os expertos alertan de que os datos son inexactos por conservadores e que as cifras reais superarían os 1,2 millóns. Porén, as cifras son de asentamento provisional, posto que a maioría dos que chegan a ese país, continúan logo a súa aventura migratoria buscando outro destino definitivo, con Estados Unidos e España como principal preferencia.

No que atinxe a Galicia, máis de tres mil cidadáns venezolanos (a metade galegos ou descendentes), chegaron durante o ano 2017 (último exercicio con estatísticas completas pechadas) a esta Comunidade, que é o 50% máis que os que viñeron no ano anterior. Na mesma data estaban asentadas aquí máis de 6.000 procedentes do país caribeño. A eles, tanto en Galicia como en España hai que sumar os que teñen nacionalidade española ou de outros países comunitarios, que son un colectivo moi numeroso, así como quen está en situación irregular despois de chegar como turistas, e dos que non constan cifras fiables.

Ao longo da súa historia como país, Venezuela careceu de emigrantes e foi tradicional receptor de inmigrantes, na maioría deles españois (canarios, andaluces e galegos sobre todo). O éxodo venezolano comezou hai sete lustros, en 1983, como consecuencia do colapso nos prezos do petróleo, que deu lugar ó venres negro no que o Goberno decidiu pechar os bancos para desvalorizar o bolívar por enriba do 40%. O país viviu episodios similares sucesivos cada poucos anos, destacando o tamén chamado “caracazo”, rexistrado en 1989, que provocou graves desordes de orde público e custou oficialmente 276 vítimas mortais, aínda que outras fontes apuntan a que en realidade foron máis de tres mil.

O acontecido en 1983 foi unha sacudida difícil de acreditar polos venezolanos, acostumados á época de vacas cheas grazas ás inxentes cantidades de dólares que o país ingresaba pola venda de petróleo, que multiplicou os gastos sen control e unha corrupción rampante. Lémbrao ben, Manuel Fernández, celanovés (o concello con máis persoas que marcharon para aquel país) emigrado de adolescente que empezou a traballar nunha granxa, pero que seis anos despois xa era propietario dun pequeno almacén de produtos agrícolas que fornecía ás facendas da contorna. Asentado e con ingresos, levou para alá á súa moza María, coa que previamente se casou por poderes, para comezar xuntos o seu proxecto de vida.

No devandito 1983, cunha fortuna considerable e dous fillos, nena e neno, de doce e dez anos, entendeu que era o momento de dar un cambio de rumbo e retornar a Galicia para consolidar o arraigo dos rapaces á terra que viu nacer ós pais. Empezou a desfacerse de propiedades e compartir negocios cedendo a xestión, ao tempo que trasladaba capital a España. Aquel venres 18 de febreiro, pechou a venda dunha explotación agrícola un millón de bolívares, que viñan a ser uns 29 millóns de pesetas ou 250.000 dólares. A operación formalizaríase o luns seguinte. No medio pasou o que pasou, e cando abriron os bancos a moeda sufrirá unha depreciación demoledora e 29 millóns de pesetas que valía apareceron convertidos en algo máis de 15. ler máis

Santiago, 23.01.2018.- O anuncio de Naturgy – a antiga Gas Natural- da súa intención de pechar a central térmica de Meirama a mediados de 2020, vai impulsar o mercado produtor na comunidade autónoma a través das enerxías renovables, sobre todo a eólica, que está incrementando a súa capacidade coa instalación de novos aeroxeneradores. Gas Natural sucedera a Unión Eléctrica Fenosa no negocio eléctrico galego, herdeira da primixenia Fenosa, fabricante e distribuidora de electricidade en Galicia cunha posición de case monopolio no mercado. ler máis

A comunidade autónoma galega está vivindo unha vaga de frío e xeadas que fixeron baixar  as temperaturas en todo o territorio, con valores por enriba dos -5ºC nos puntos altos e nos tradicionalmente máis fríos, como o sur da provincia de Lugo e o leste e sur de Ourense, onde marcaron as máximas as estacións de Calvos de Randín, na fronteira con Portugal, superando os -9ºC nos últimos cinco días, valores seguidos de cerca por Verín, no val de Monterrei, ou Xinzo, na comarca da Limia. ler máis

As aspiracións do independentismo catalán non caben na Constitución española, como tampouco cabía o Plan Ibarretxe (proposta artellada polo Goberno vasco presidida polo lehendakari que lle deu nome, aprobada logo polo Parlamento de Vitoria por maioría absoluta e rexeitada no Congreso dos Deputados tamén por amplísima maioría, que consistía na conversión do País Vasco nun estado libre asociado, con dereito autodeterminación e con prerrogativas practicamente de estado soberano). ler máis

Con motivo do 40 aniversario da Constitución española, nas últimas datas estanse sucedendo gran número de referencias á España daquela época e tamén aos cambios rexistrados na sociedade dende entón, xunto coas diferenzas na vida política que existía á saída do franquismo e a que rexe os destinos dos cidadáns actualmente. En 1978, cun censo de potenciais votantes fixado en 26.632.180 persoas, exerceron o seu dereito a sufraxio 17.873.271 (o 67%). Foron válidos 17.739.485 (o 99,25%), en tanto que 133.786 foron considerados nulos. ler máis

Acaba de irse o temporal Beatriz, despois de cruzar Galicia de oeste a leste en dúas fases, deixando tras de si un regueiro de incidencias, rexistradas maioritariamente nas provincias da Coruña e Pontevedra, con 182 e 148, respectivamente; seguidas de Lugo, con 51, e, por último, Ourense, con 21 sucesos. Árbores caídas polo efecto do vento, estradas cortadas, caída da subministración eléctrica nalgunhas zonas e pequenas inundacións, consecuencia das importantes cantidades de auga caída, constitúen o balance da acción deste “fenómeno meteorolóxico adverso” dos primeiros de novembro. Con todo, non pasará á historia na categoría dos considerados fitos meteorolóxicos no último medio século no territorio galego. ler máis

A situación da Igrexa galega sofre un grave problema para atender a comunidade católica debido ao descenso constante de vocacións ao longo das últimas catro décadas, que está causando un acusado descenso no número de sacerdotes, así como a conseguinte elevación da idade media, que xera un considerable avellentamento do clero. ler máis

A tradición emigrante española e nomeadamente a galega a América e Europa fixo xurdir colectividades de paisanos na diáspora cos máis variados motivos. O éxodo maioritario tivo lugar entre o último cuarto do século XIX e o último do XX. Ata finais dos anos cincuenta pasados o destino practicamente único era América Latina: Cuba, A Arxentina, Uruguai e Chile, nos primeiros tempos, para ir virando cara o Brasil, Venezuela e México a partir dos últimos anos trinta. Nesa época e xa en números máis humildes, tamén recibiron emigrantes países como os Estados Unidos ou Panamá. De xeito anecdótico houbo presenza da inmigración española na práctica totalidade dos países de América. ler máis